Παιχνίδι ρόλων (role-playing game στα Αγγλικά ή αλλιώς RPG, η παγκοσμίως διαδεδομένη βραχυγραφία του όρου) είναι ένα παιχνίδι στο οποίο οι συμμετέχοντες αναλαμβάνουν το ρόλο φανταστικών χαρακτήρων και μέσω συνεργασίας δημιουργούν ή παρακολουθούν ιστορίες. Οι συμμετέχοντες καθορίζουν τις ενέργειες των χαρακτήρων τους εν μέρει βασισμένοι στον σχεδιασμό του χαρακτήρα τους, και οι ενέργειες πετυχαίνουν ή αποτυχαίνουν σύμφωνα με ένα σύστημα κανόνων και οδηγιών. Στο πλαίσιο των κανόνων, οι παίκτες μπορούν να αυτοσχεδιάσουν ελεύθερα˙ οι επιλογές τους καθορίζουν την κατεύθυνση και την έκβαση των παιχνιδιών.
Στο βιβλίο Dungeons & Dragons Rules Cyclopedia (TSR 1071), που κυκλοφόρησε το 1991, δίνεται μια άλλη γενική περιγραφή των παιχνιδιών ρόλων, τα οποία συγκρίνονται με τις παλιές περιπέτειες στο ραδιόφωνο:
Πριν από τη τηλεόραση, υπήρχε το ραδιόφωνο. Οι ακροατές κάθονταν μπροστά από το ραδιόφωνο τους και άκουγαν με ενθουσιασμό τα κατορθώματα των μοναδικών ραδιοφωνικών ηρώων. Εφόσον χρησιμοποιούσαν ραδιόφωνο, δεν μπορούσαν να δουν τα γεγονότα, αλλά δεν υπήρχε η ανάγκη να τα δουν – ο διάλογος, η αφήγηση, τα ηχητικά εφέ περιέγραφαν τη δράση, η οποία εκφραζόταν από τη φαντασία των ακροατών σε σκηνές που μπορούσαν να δουν, να βιώσουν και να μνημονεύσουν. Τα παιχνίδια ρόλων είναι σε μεγάλο βαθμό σαν τις ραδιοφωνικές περιπέτειες, εάν εξαιρέσουμε μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια: προωθούν την αλληλεπίδραση. Ένας παίκτης αναλαμβάνει την αφήγηση και ένα τμήμα του διαλόγου, αλλά οι άλλοι παίκτες δεν κάθονται απλά φανταζόμενοι τα γεγονότα, αντιθέτως, συμμετέχουν πραγματικά. Κάθε παίκτης ελέγχει τις ενέργειες ενός χαρακτήρα στο πλαίσιο της ιστορίας, αποφασίζει για τις ενέργειες του, παρέχει το διάλογο του χαρακτήρα του και λαμβάνει αποφάσεις βασισμένος στην προσωπικότητα του χαρακτήρα και τις εκάστοτε επιλογές στο παιχνίδι.
Ένα παιχνίδι ρόλων σπάνια έχει νικητές ή χαμένους. Αυτό είναι το θεμελιώδες χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τα παιχνίδια ρόλων από τα επιτραπέζια παιχνίδια, τα χαρτοπαίγνια, τα αθλητικά παιχνίδια και τα περισσότερα είδη παιχνιδιών. Τα παιχνίδια ρόλων προάγουν περισσότερο τη συνεργασία και την κοινωνικότητα παρά τον ανταγωνισμό. Ένα χαρακτηριστικό παιχνίδι ρόλων συγκεντρώνει τους συμμετέχοντες του σε ένα ενιαίο σύνολο, που λειτουργεί ως ομάδα. Όπως οι τηλεοπτικές σειρές ή οι σειρές μυθιστορημάτων, αυτά τα αποσπασματικά παιχνίδια παίζονται συχνά σε εβδομαδιαία βάση για μια περίοδο μηνών ή ακόμη και ετών, αν και μερικοί παίκτες προτιμούν να παίζουν περιπέτειες που ολοκληρώνονται σε μια συνάντηση.
Τα παιχνίδια ρόλων αποτελούν μια μορφή αφήγησης μέσω αλληλεπίδρασης και συνεργασίας. Όπως τα μυθιστορήματα ή οι ταινίες, τα παιχνίδια ρόλων έχουν απήχηση διότι εμπλέκουν τη φαντασία μας. Η αλληλεπίδραση είναι η πολυσήμαντη διαφορά μεταξύ των παιχνιδιών ρόλων και της παραδοσιακής λογοτεχνίας. Ενώ ο θεατής ενός τηλεοπτικού προγράμματος αποτελεί παθητικό παρατηρητή, ο παίκτης σε ένα παιχνίδι ρόλων κάνει επιλογές που επηρεάζουν την ιστορία. Τέτοια παιχνίδια ρόλων επεκτείνουν μια παλιότερη παράδοση παιχνιδιών αφήγησης όπου μια μικρή παρέα φίλων συνεργάζονταν για να πλάσουν μια ιστορία.
Παρόλο που υπάρχουν απλά στοιχεία παιχνιδιών ρόλων σε παραδοσιακά παιχνίδια για παιδιά, όπως το “κλέφτες και αστυνόμοι”, “καουμπόηδες και Ινδιάνοι“, τα παιχνίδια ρόλων προσθέτουν πολυπλοκότητα και επιμονή σε αυτή τη βασική ιδέα. Σε αντίθεση με αυτά τα παραδοσιακά παιχνίδια, οι συμμετέχοντες σε ένα παιχνίδι ρόλων δημιουργούν συγκεκριμένους χαρακτήρες και μια εξελισσόμενη πλοκή. Ένα συνεπές σύστημα κανόνων και ένας λιγότερο ή περισσότερο ρεαλιστικός κόσμος περιπετειών (Campaign Setting) συμβάλλουν στην αναστολή της δυσπιστίας.
Πηγή: Ελληνική καταχώρηση στην Wikipedia
Comments
